هر دوی این محصولات یک نوع تجهیزات صنعتی در حوزه برق محسوب می‌شوند و همچنین طبق تعاریف موجود در معرفی اجمالی کنتاکتور و کاربرد آن می‌توانیم بگوییم که وظیفه کنترل جریان الکتریکی و قطع و وصل مدار را برعهده دارد. همچنین از اسم کلید اتوماتیک نیز می‌توانیم به وظیفه آن در مدار پی ببریم. در این بین است که به دلیل شباهت تعاریف و در یک دسته قرار گرفتن هر دو محصول ممکن است خیلی از افراد دچار اشتباه شوند و این دو را یکسان در نظر بگیرند.
به دلیل اهمیت این موضوع سعی کردیم که در ادامه با معرفی کنتاکتور و کاربرد آن و معرفی کلید اتوماتیک و کاربردهایش به یک دید جامع نسبت به این دو محصول برسیم، سپس با ارائه تفاوت‌هایشان شما را از یک اشتباه بزرگ در بیاوریم.
معرفی کنتاکتور و کاربرد آن
یکی از انواع پرکاربرد تجهیزات صنعتی، کنتاکتورها هستند. این محصولات جز وسایل الکترومکانیکی کنترلی محسوب می‌شوند که اگر بخواهیم در همین ابتدا معرفی کنتاکتور و کاربرد آن به وظیفه‌اش در مدار اشاره کنیم باید بگوییم که این تجهیزات صنعتی در حین قطع و وصل مدار الکتریکی با توان بالا مورد استفاده قرار می‌گیرند. این وظیفه طی یک فرآیند توسط کنتاکتورها انجام می‌شود که در ادامه به این فرآیند می‌پردازیم:
- هنگامی که جریان از هسته الکترومغناطیسی گذر می‌کند، باعث تولید یک میدان مغناطیسی می‌شود.
- طبق ساختار کنتاکتورها، هسته از دو بخش متحرک و ثابت تشکیل شده است به طوری که در آن بوبین آهن‌ربای الکتریکی به کنتاکت‌های متحرک متصل می‌شوند. در این بین زمانی که میدان مغنطیسی ایجاد می‌شود، به بوبین نیرو وارد می‌شود.
- پس وارد شدن نیرو به بوبین، این به اصطلاح میله‌های فلزی آهن‌ربایی به سمت کنتاکت‌های ثابت حرکت می‌کنند.
- پس وارد شدن نیرو به بوبین، این به اصطلاح میله‌های فلزی آهن‌ربایی به سمت کنتاکت‌های ثابت حرکت می‌کنند.
- به غیر از مواردی که در قبل گفتیم باید به وجود فنر نیز در ساختار کنتاکتور اشاره کنیم. این فنرها قسمت ثابت و متحرک هسته را از هم جدا می‌کنند و تا زمانی که نیروی تولیده شده توسط سیم پیچ از این نیروی فنر بیشتر باشد و نیروی سیم پیچ تخلیه نشده باشد، دو کنتاکت در وضعیت گفته شده باقی می‌مانند.
- پس از تخلیه انرژی درون سیم پیچ‌ها، منطقی است که نیروی الکترومغناطیسی صفر می‌شود و نیروی فنر به آن غلبه کرده و آن را به جای خود باز می‌گرداند که این حالت را حالت OFF در کنتاکتورها می‌نامیم.
پس از بازگو کردن نحوه عملکرد به قسمت دوم از معرفی کنتاکتور و کاربرد آن می‌پردازیم. پس در ادامه به مهم‌ترین کاربردهای کنتاکتور اشاره می‌کنیم:
- به عنوان استارتر موتور مورد استفاده است.
- جهت اتوماسیون چراغ‌ها برای مصارف مختلف
- انواع مختلف آن در تهویه هوا و صنعت خودروسازی کاربرد دارد.
معرفی کلید اتوماتیک و کاربرد آن
پس از معرفی کنتاکتور و کاربرد آن باید به معرفی کلید اتوماتیک بپردازیم. به تجهیزاتی که برای محافظت از دستگاه‌ها و انواع تجهیزات برقی مثل سیم و کابل‌های موجود در مدار و … در برابر اتصال کوتاه و اضافه بار کاربرد دارند، کلید اتوماتیک می‌گویند. کلیدهای اتوماتیک نیز از چندین رله تشکیل می‌شوند که هر کدامشان وظیفه‌ی خاصی را به‌عهده دارند. این کلیدها در تجهیزات صنعتی و مدارهای تامین کننده‌ی روشنایی به‌منظور محافظت از مدار در برابر اضافه بار یا اتصالات کوتاه، استفاده می‌شوند. این کلیدها دارای رله‌هایی هستند که هرکدام وظیفه خاصی را برعهده دارند. این رله‌ها عبارت‌اند از:
- رله جریان: قطع در اتصال کوتاه
- رله حرارتی: قطع در اضافه بار
این کلیدها انواع متفاوتی دارند و مزایای مختلفی چون موارد زیر را در اختیار مصرف کننده آن که اکثرا کارخانجات و تولیدی‌ها هستند، قرار می‌دهند.
- کلید اتوماتیک پس از قطع مدار، به سرعت و مجددا آماده به کار می‌شود.
- به دلیل وجود کنتاکت‌های فرعی در ساختار این کلیدها می‌توان وضعیت (قطع، وصل و بروز خطا) آن را با چراغ‌های سیگنال مشاهده کرد.
تفاوت کنتاکتور با کلید اتوماتیک
کنتاکتورها به منظور قطع و وصل کردن مکرر جریان برق در مدارهای الکتریکی و در شرایط معمولی استفاده می‌شوند. اما کلیدهای اتوماتیک یا همان رله‌ها تجهیزاتی هستند که که قادر هستند که اتصالات مدار را با تغییر شرایط در آن مدار یا مدارهای مرتبط تغییر دهند. حال پس از معرفی کنتاکتور و کاربرد آن، همچنین معرفی کلید اتوماتیک و افزایش شناخت نسبت به این دو محصول می‌توانیم تفاوت‌های آن‌ها را بازگو کنیم. این دو محصول تفاوت بنیادینی در همین تعریف خود دارند زیرا تنها کنتاکتورها را باید یک وسیله برای قطع و وصل جریان به صورت مکرر بدانیم، اما کلیدهای اتوماتیک را باید یک نوع تجهیزات صنعتی بدانیم که فراتر از قطع و وصل مدار و در حوزه محافظت از سیستم کاربرد دارند. اما به جز این مورد در موارد دیگری نیز متفاوت‌اند که طبق جدول زیر به آن‌ها اشاره می‌کنیم.
| کنتاکتور | کلید اتوماتیک |
| وظیفه: کنترل قدرت | وظیفه: مدار محافظ |
| فعال بودن در شرایط عادی | تنها در زمان خطا در سیستم، فعال است |
| ولتاژ الکتریکی را اندازه گیری نمی‌کند | دارای سنجش برای ولتاژ الکتریکی |
| جهت اتوماسیون طراحی نشده است | به منظور اتوماسیون طراحی شده است |
| بالا بردن احتمال ایجاد جرقه در سیستم | تغییری در احتمال بروز جرقه در سیستم نمی‌دهد |
| برای کارکرد آن وجود ولتاژ متوسط کافی است | نیاز به ولتاژ بالاتری دارد |
پس طبق تمامی تعاریف موجود و جدول بالا می‌توانیم بگوییم این دو محصول در دو دنیای متفاوت هستند و یکسان گرفتن آن‌ها کار صحیحی نیست. مقصود اصلی ما در این مقاله، پرداختن به تفاوت‌های بارز میان کنتاکتور با کلید اتوماتیک و معرفی کنتاکتور و کاربرد آن در صنعت بود؛ چنان‌چه نیاز به مشاوره یا راهنمایی بیشتری در این زمینه داشته باشید؛ همین‌طور برای ثبت سفارش و خرید می‌توانید از نظرات کارشناسان ما در الکتریک صنعت بهره بگیرید. به این منظور می‌توانید از شماره‌های درج شده در تارنمای سایت برای تماس استفاده نمایید.